fot. 1

Czerniaki są nowotworami pochodzącymi z komórek barwnikowych. Najczęściej lokalizują się na skórze, w jamie ustnej i na pazurach. Czerniaki skórne często mają charakter niezłośliwy, czerniaki jamy ustnej i pazurów najczęściej są złośliwe.

Objawy

• Czerniak jamy ustnej. Właściciele trafiają do lekarza weterynarii z powodu występowania u swojego psa nadmiernego ślinienia, przykrego zapachu i krwawień z jamy ustnej oraz problemów ze zjadaniem karmy.
• Czerniaki łożyska pazura mogą powodować obrzęki palca, kulawiznę i odpadnięcie pazura.
• Czerniaki skórne zazwyczaj nie dają objawów. Na skórze widoczny jest ciemny guz (fot. 1). Czasami występują czerniaki pozbawione barwnika.

Rozpoznanie

fot. 2

• Rozpoznanie wymaga wykonania biopsji cienkoigłowej lub pobrania wycinka (fot. 2). Po zabiegu do badania histopatologicznego przesyła się cały guz.
• Badania dodatkowe: mają na celu ustalenie stanu klinicznego pacjenta i ocenę stadium nowotworu. Wykonuje się badania krwi, zdjęcia rentgenowskie klatki piersiowej i badanie usg jamy brzusznej. Jeżeli okoliczne węzły chłonne są powiększone, to należy pobrać nich bioptat (ewentualne przerzuty).

Postępowanie

• Najskuteczniejszą metodą leczenia czerniaka jest chirurgiczne usunięcie guza! Czerniaka należy usuwać z dużym zapasem tkanki, a następnie wysłać do histopatologa, w celu oceny granicy cięcia (fot. 3, 4).
  

  fot. 3

  Całkowite usunięcie czerniaka skóry w wielu przypadkach prowadzi do wyleczenia. Czerniaki jamy ustnej i pazurów mają tendencje do miejscowej wznowy i dają odległe przerzuty do płuc i narządów. Średni czas przeżycia psów po chirurgicznym usunięciu czerniaków w tych lokalizacjach, jeżeli nie zostanie wprowadzone dodatkowe leczenie przeciwnowotworowe, wynosi 6-8 miesięcy. Psy, u których stwierdzono przerzuty lub usuwany guz jest większy niż 2 cm, żyją znacznie krócej.

• Radioterapia. Lecznicze naświetlania są w Polsce w weterynarii na razie mało popularne. Naświetlać można guzy nieoperacyjne lub okolicę, z której nowotwór został usunięty. Radioterapia może opóźnić odrastanie niecałkowicie usuniętego guza lub spowolnić wzrost guza nieoperacyjnego, wydłużając czas przeżycia zwierzęcia.
• Chemioterapia. W przypadku czarniaka złośliwego chemioterapia może spowalniać wzrost i rozsiew nowotworu.
• Elektrochemioterapia. Jest to nowa metoda miejscowego leczenia wielu nowotworów złośliwych. W czasie zabiegu usuwania guza lub po wygojeniu rany operacyjnej tkanki są ostrzykiwane lekami przeciwnowotworowymi i następnie komórki nowotworowe „uczula się” na działanie leku impulsami elektrycznymi (fot. 5).

Rokowanie i dalsze postępowanie

fot. 4

Rokowanie przy czerniaku złośliwym jest dobre do złego. Małe, wcześnie wykryte guzy, mogą być całkowicie wyleczalne. Czerniaki jamy ustnej i pazurów rokują gorzej. Pies, u którego stwierdzono złośliwego czerniaka, powinien być poddawany regularnym kontrolom lekarsko-weterynaryjnym: przez pierwsze 1,5 roku co 2-3 miesiące, potem co 6 miesięcy. Kontrolne badania obejmują pełne badanie kliniczne, zdjęcia rtg klatki piersiowej, usg jamy brzusznej i badania krwi.

Opis przypadku na blogu „Weterynarz po godzinach”.

fot.5