u świnek morskich

Najczęstszą przyczyną bakteryjnych biegunek u świnek morskich jest Salmonella, dlatego też jej poświęcone zostanie najwięcej czasu. Powiemy również parę zdań na temat choroby Tyzzera, wywołanej przez beztlenową bakterię Clostridium piliforme. O pozostałych bakteriach patogennych dla przewodu pokarmowego tylko wspomnimy.

SALMONELOZA:

Do zakażenia dochodzi najczęściej przez zanieczyszczoną kałem karmę. Choroba może mieć przebieg bezobjawowy, a objawy pojawiają się u zwierząt osłabionych, poddanych działaniu stresu, u osesków, samic ciężarnych, świnek starszych oraz u zwierząt żywionych niedoborowo.

Uwaga! Salmoneloza jest zoonozą – może być przeniesiona na człowieka.

Objawy:

• biegunka – może być jednym z objawów, ale może też nie wystąpić
• zmatowienie sierści, spadek masy ciała, osłabienie, zapalenie spojówek, poronienia.

Rozpoznanie:

Stawia się na podstawie badania bakteriologicznego kału.

Leczenie

W leczeniu salmonelozy stosuje się antybiotyki oraz odpowiednie nawodnienie.

Zapobieganie:

• odpowiednia higiena
• karma przechowywana w zamykanych pojemnikach
• dokładnie myć owoce i warzywa przed nakarmieniem świnki

Uwaga! Ozdrowieńcy mogą stać się bezobjawowymi nosicielami salmonelozy!

CHOROBA TYZZERA:

Przyczyny:

Chorobę Tyzzera wywołuje beztlenowa bakteria bytująca wewnątrzkomórkowo – Clostridium piliforme. Do zakażenia dochodzi, tak jak i w przypadku innych bakterii, przez zanieczyszczoną kałem karmę, a chorują głównie młode, osłabione stresem zwierzęta.

Objawy:

Występuje biegunka, która najczęściej w szybkim czasie prowadzi do śmierci. Sekcyjnie stwierdza się stan zapalny jelit oraz ogniska martwicy wątroby.

Leczenie:

Ze względu na ostry i najczęściej śmiertelny przebieg choroby leczenia się nie stosuje, możliwe jest jedynie zapobieganie chorobie przez odpowiednią higienę i redukcję stresu.

INNE BAKTERIE WYWOŁUJĄCE BIEGUNKĘ:

• Yersinia pseudotuberculosis
• Clostridium perfringens
• E. coli
• Pseudomonas aeruginosa
• Listeria monocytogenes

Do zakażenia dochodzi przez zanieczyszczoną kałem karmę. Rozpoznanie stawia się na podstawie badania bakteriologicznego. Leczenie polega na stosowaniu odpowiednich antybiotyków, uzupełnianiu płynów (kroplówki), oraz podawanie witamin, leków wzmacniających i preparatów zawierających bakterie kwasu mlekowego.

Autor: lek. wet. Maja Ingarden (2004-11-30)

u świnek morskich

Przewód pokarmowy świnek morskich jest w normalnych warunkach zasiedlony przez Gram-dodatnie bakterie. Jeżeli w związku ze stosowaniem antybiotyków równowaga w jelitach zostanie zaburzona, dochodzi do przerostu Gram-ujemnej flory bakteryjnej, głównie beztlenowej bakterii Clostridium difficile. Bakteria ta produkuje toksyny, które są główną przyczyną krwotocznego zapalenia jelit.

Objawy:

Klinicznie choroba objawia się biegunką, świnka nie chce jeść, chudnie, jest odwodniona i ma obniżoną temperaturę ciała.

Leczenie:

Leczenie polega przede wszystkim na odpowiednim nawodnieniu zwierzęcia (kroplówka – dożylnie, dootrzewnowo lub podskórnie), nawet do 10 ml/kg m.c. dziennie, zasiedlenie przewodu pokarmowego przez odpowiednie bakterie (np. preparat Provita-Probiotyk) oraz antybiotyki niszczące bakterie beztlenowe.

Zapobieganie:

Zapobieganie polega na stosowaniu w razie choroby antybiotyków, które nie zaburzają równowagi w jelitach – np. zamiast penicyliny, linkomycyny, ampicyliny i klndamycyny, lepiej jest zastosować sulfonamidy, enrofloksacynę lub chloramfenikol. Dodatkowo należy pamiętać o preparatach zawierających bakterie z grupy Lactobacillus, ewentualnie jogurt naturalny (minimum 5 ml dziennie).

Autor: lek. wet. Maja Ingarden (2004-11-30)

u psów, kotów i gryzoni

Cheyletielloza jest to pasożytnicza choroba skóry wywołana przez roztocza z rodzaju Cheyletiella. Oprócz psów, kotów i gryzoni mogą one atakować wiele innych gatunków zwierząt, w tym człowieka.

Cheyletielloza jest chorobą wysoce zaraźliwą! Może dotyczyć również ludzi!

Objawy:

Charakterystycznym objawem jest “łupież wędrujący” – roztocza dość szybko przemieszczają się tunelami tworzonymi w złuszczonym naskórku na powierzchni skóry, powodując poruszanie się łusek.

GATUNEK	OBJAWY
Pies	Różnorodne. Łuski przypominające łupież, głównie na grzbiecie, ale mogą występować też w innych okolicach, np. na małżowinach usznych. Świąd, ogniskowe łysienie.
Kot	Różnorodne. Bezobjawowe nosicielstwo, zwłaszcza u kotów długowłosych. Strupiasto-grudkowe zapalenie skóry, suchy łupież, świąd, łysienie.
Królik	Umiarkowany świąd oraz duże, miękkie płatki złuszczonego naskórka w okolicy międzyłopatkowej.

Rozpoznanie:

Podejrzewać cheyletiellozę można na podstawie opisanych powyżej zmian, które występują u zwierząt mających kontakt z innymi zwierzętami lub pochodzących z dużych hodowli, sklepów zoologicznych, schronisk. Dodatkowo podejrzenie może budzić wystąpienie swędzącej choroby skóry u właścicieli.

Ostateczne rozpoznanie stawia się na podstawie bezpośredniego oglądania włosów i skóry przy pomocy lupy lub na podstawie badania mikroskopowego zeskrobin.

Postępowanie:

Większość preparatów zwalczających pasożyty skórne jest skuteczna w leczeniu cheyletiellozy. Muszą to być preparaty zaordynowane przez lekarza weterynarii! “Kropelki” oraz obróżki kupowane w sklepach zoologicznych są nieskuteczne lub tylko maskują objawy nie prowadząc do wyleczenia! Leczenie trwa kilka tygodni (6-8). Bardzo skutecznym lekiem jest iwermektyna, jednak nie jest ona zarejestrowana do użycia u psów, kotów i gryzoni, i może wywołać objawy uboczne.

Wspomagająco stosuje się lecznicze szampony przeciwłojotokowe. Bardzo istotne jest również zwalczanie pasożytów w środowisku życia zwierząt, aby zapobiegać powtórnym inwazjom.

Autor: lek. wet. Maja Ingarden (2005-09-30)

Zmiana barwy moczu u królików może być spowodowana kilkoma czynnikami:

1. Barwnik porfirynowy – zmienia barwę moczu na czerwoną, co właściciele niesłusznie biorą za krwiomocz. Nie jest to objaw patologiczny. Przyczyną są najprawdopodobniej rośliny zawierające barwniki porfirynowe, igły sosny, czy niektóre antybiotyki. Barwa moczu wraca do normy w ciągu kilku dni, jednak czasem zmiana zabarwienia może nawracać.
2. Krwiomocz (hematuria). W celu odróżnienia krwiomoczu od moczu zabarwionego barwnikami porfirynowymi należy wykonać badanie osadu – jeżeli pod mikroskopem będą widoczne krwinki czerwone, to mamy do czynienia z krwiomoczem. Krew może pochodzić z dróg rodnych (nowotwory macicy, poronienie, tętniak maciczny) lub moczowych (zapalenie pęcherz moczowego, polipy pęcherz moczowego, schorzenia nerek, DIC = zespół wykrzepiania wewnątrznaczyniowego). Aby ustalić przyczynę krwiomoczu konieczne jest wykonanie badań dodatkowych (np. USG, RTG, badania laboratoryjne).
3. Urobilinuria (urobilinogen w moczu) – urobilinogen jest produktem rozpadu hemoglobiny i pojawia się w moczu w przypadku hemolizy (rozpadu krwi). Jego obecność opisano również w przypadku pofirurii u białego królika nowozelandzkiego.

Autor: lek. wet. Maja Ingarden (2004-11-30)

Kastracja, czyli chirurgiczne usunięcie gonad, jest u samic królików mniej popularne niż u psów i kotów. Jest to związane z większym ryzykiem powikłań w czasie zabiegu oraz po operacji. Jednak obecny poziom wiedzy oraz zastosowanie nowoczesnych metod znieczulenia znacznie zmniejszyło ryzyko operacji chirurgicznych u królików.

Jak jest zbudowana macica u królicy?

Macica królicy jest podwójna (uterus duplex ), co oznacza, że dwie macice uchodzą do jednej pochwy. Dla przypomnienia dodam, że u psów i kotów występuje macica dwudzielna, u koni dwurożna, a u człowieka macica jest pojedyncza. Przed samicą królika jest kangurzyca, która posiada nie tylko dwie macice, ale też dwie pochwy (stąd nazwa: dwupochwowce).

Po co kastrować samice królików?

Kastracja chirurgiczna zapobiega chorobom narządu rodnego takim jak nowotwory, czy zapalenia macicy, a także pozytywnie wpływa na psychikę. Królice są spokojniejsze, mniej agresywne i bardziej przywiązane do właściciela. Lepiej dogadują się ze swoimi króliczymi towarzyszami i łatwiej uczą się czystości. Kastracja jest najskuteczniejszą metodą antykoncepcyjną, co jest ważne szczególnie dlatego, że u samic królika owulacja jest prowokowana kopulacją i trudno ustalić okresy, kiedy królik jest płodny, a kiedy niepłodny.

W jakim wieku kastrować samice królika?

Najlepiej w wieku 4-5 miesięcy.

O czym należy pamiętać w okresie okołooperacyjnym?

UWAGA! 12-godzinna dieta, zalecana przed zabiegami operacyjnymi u psów i kotów, u królików nie obowiązuje! Królik powinien mieć przed zabiegiem stały dostęp do wody i siana, ograniczamy wyłącznie podawanie warzyw, owoców i ziaren.

• Po zabiegu królikowi należy zapewnić spokój i odpowiednią temperaturę otoczenia.
• Przez pierwszych kilka dni po operacji nie wolno zachęcać królika do dodatkowej aktywności.
• Kontrolować ranę pooperacyjną dwa razy dziennie do momentu całkowitego zagojenia.
• Jeżeli królik interesuje się raną pooperacyjną, to można założyć kołnierz ochronny. Kołnierz należy w ciągu dnia od czasu do czasu zdejmować, żeby umożliwić królikowi codzienną toaletę.
• Kilka dni po zabiegu królik może mieć zmniejszony apetyt. Do jedzenia podawać należy dobre siano i zapewnić stały dostęp do wody. Po kilku dniach stopniowo wprowadzić inne składniki pokarmowe.
• Należy obserwować, czy królik po zabiegu oddaje kał i mocz.

 

Zalety sterylizacji królików w Przychodni Weterynaryjnej THERIOS:

• Specjalistyczna opieka okołooperacyjna
• Bezpieczne znieczulenie wziewne (izofluran)
• Opieka anestezjologiczna w czasie całego zabiegu
• Podawanie przez maskę tlenu w czasie zabiegu, do momentu wybudzenia
• Utrzymanie stałej temperatury w czasie i po zabiegu

Autor: Maja Ingarden (2013)

Kryptosporidioza jest pasożytniczą chorobą świnek morskich. Wywołana jest przez pierwotniaka Cryptosporidium wrairi. Do zakażenia dochodzi drogą doustną. Pasożyt atakuje jelita cienkie i powoduje stopniowe chudnięcie i biegunkę, które stopniowo prowadzą do śmierci. Zwierzęta, które przeżyją, wracają do zdrowia w ciągu 4 tygodni i nabywają odporność na ponowne zarażenie.

Rozpoznanie stawia się na podstawie badania kału lub badania histopatologicznego wycinka jelit.

Nie jest znane skuteczne leczenie.

Uwaga! Kryptosporidioza jest potencjalna zoonozą!

Autor: lek. wet. Maja Ingarden (2004-11-30)

Najczęściej spotykanym nowotworem macicy u samic królików domowych jest gruczolako-rak macicy. Jest to nowotwór złośliwy, wywodzący się z gruczołów macicznych. Pojawia się on u samic powyżej 3 roku życia. U niektórych ras królików nawet do 80%starszych samic choruje, stąd podejrzewa się skłonność genetyczną.

Objawy:

Gruczolako-rak macicy należy do nowotworów wolno rozwijających się (w ciągu 5-24 miesięcy), przerzuty daje w zaawansowanym stadium, najczęściej do otrzewnej, węzłów chłonnych i wątroby.

Objawy są często późno zauważane przez właścicieli. Wymienić tu należy problemy rozrodowe (u samic hodowlanych), np. nieliczne mioty, przedwczesne porody, ciężkie porody, czy niepłodność. Niektóre samice mogą stać się agresywne. Czasem można zauważyć obecność krwi w moczu lub krwawy wyciek z pochwy oraz cystowate zapalenie gruczołu mlekowego.

Rozpoznanie:

• omacywanie jamy brzusznej – macica wyczuwalna jest w postaci podłużnego, jednolitego tworu lub licznych okrągłych.
• RTG, USG – pozwalają nie tylko na stwierdzenie obecności zmian w obrębie macicy, ale też umożliwiają rozpoznanie ewentualnych przerzutów.

Leczenie:

• Sterylizacja! Jeżeli nie ma przerzutów, jest to najskuteczniejsza metoda leczenia
• jeżeli stwierdzone zostały przerzuty, rokowanie jest niepomyślne i często konieczna jest eutanazja zwierzęcia

Zapobieganie:

Profilaktyka nowotworów macicy polega na sterylizacji wszystkich niehodowlanych samic powyżej 3 lat, u których widoczne są cystowate zmiany na gruczole mlekowym lub stwierdzona została agresja.

Autor: lek. wet. Maja Ingarden (2005-04-30)

Pasożyty zewnętrzne najczęściej występujące u świnek morskich:

• świerzbowce- Trixacarus caviae, Chirodiscoidus caviae
• wszy- Gliricola porcelli, Gyropus ovalis
• pchły- Ctenocephalides felis

Objawy:

• Trixacarus caviae
  Jest to najczęściej występujący pasożyt zewnętrzny świnek morskich. Jest to świerzbowiec, który pasożytuje w skórze. Wywołuje silny świąd, zmiany najczęściej umiejscowione są na bokach ciała i grzbiecie, ale mogą obejmować prawie całe ciało. Skóra jest zgrubiała, pokryta strupkami, sierść znacznie przerzedzona (często sterczą tylko pojedyncze włosy). Wstępne rozpoznanie stawią się na podstawie charakterystycznych objawów. Potwierdzeniem jest stwierdzenie świerzbowca w zeskrobinach skórnych, niestety często jest on trudny do znalezienia.

  UWAGA!!! Świerzb świnek morskich jest zoonozą, tzn. może być niebezpieczny dla ludzi.

• Chirodiscoidus caviae
  Jest to kolejny świerzbowiec występujący u świnek morskich, jednak nie wywołuje on świądu, tak jak poprzedni. Umiejscowiony jest w pochewkach włosów w okolicy krocza i bioder. Najczęściej nie wywołuje żadnych objawów.
• Gliricola porcelli i Gyropus ovalis
  Są to pasożyty, które żywią się złuszczonym naskórkiem. Zarówno osobniki dorosłe, jak i jaja można znaleźć przyczepione do trzonów włosów. Przy inwazji wszy może występować świąd, na skórze widoczne są wyłysienia i strupki, włos jest szorstki, złej jakości, często występuje łojotok.
• Ctenocephalides felis
  Jest to najczęściej występujący gatunek pchły kociej. Wywołuje świąd, dorosłe osobniki są łatwe do zauważenia przy dokładnym przeglądaniu sierści.

Postępowanie:

W leczeniu chorób skóry wywołanych pasożytami skórnymi stosuje się podobne leki jak u innych zwierząt towarzyszących. Najczęściej są to preparaty w proszkach lub płynach, można stosować wygodne w użyciu preparaty “w kropelce”, czy w sprayu. W przypadku świerzba i wszawicy stosuje się iwermektynę (w formie zastrzyków lub do pyszczka). Ze skutecznych preparatów nowej generacji o przedłużonym działaniu wymienić można Frontline (pchły, wszy), czy Stronghold (pchły, wszy, świerzb). Prze wtórnych infekcjach bakteryjnych stosuje się antybiotyki. W celu szybszego powrotu skóry do zdrowia można stosować szampony lecznicze. Należy też pamiętać o dokładnej dezynfekcji klatki, a starą podściółkę najlepiej spalić.

Autor: lek. wet. Maja Ingarden (2004-08-30)

Trichobezoary są to zlepione kule z sierści, które mogą zalegać w żołądku i jelitach. Są one dla królików szczególnie niebezpieczne, ponieważ zwierzęta te nie wymiotują i kule włosowe mogą doprowadzić do częściowej lub całkowitej niedrożności przewodu pokarmowego.

Przyczyny i czynniki predysponujące:

• dieta uboga w włókno i bogata w węglowodany
• linienie
• długa sierść
• walki – zwłaszcza w sezonie rozrodczym, walczące samce wygryzają sobie nawzajem kłęby futra i mogą je połykać
• niedobory mineralne
• nuda

Objawy:

Pierwszym zauważanym przez właścicieli objawem jest najczęściej kilkudniowy brak apetytu. Jeżeli choroba trwa dłużej obserwuje się wychudzenie, apatię, w jamie brzusznej wyczuwalne są zgazowane jelita, królik oddaje mniej kału, w kale widoczne są włosy, możliwa jest biegunka. Przy ostrej niedrożności odźwiernika występuje silna depresja, odwodnienie, wzdęcie, spadek temperatury wewnętrznej, wstrząs i możliwe jest zejście śmiertelne.

Rozpoznanie:

Podstawą rozpoznania jest badanie kliniczne królika, ze szczególnym uwzględnieniem badania palpacyjnego jamy brzusznej. Pomocne może też być zdjęcie rentgenowskie po uprzednim podaniu środka kontrastowego.

Postępowanie:

Leczenie królików z zalegającymi w żołądku kulami włosowymi polega przede wszystkim na odpowiednim nawodnieniu zwierzęcia (kroplówki podskórne lub dożylne), na podawaniu leków pobudzających perystaltykę przewodu pokarmowego i poślizgowych, a także na zastosowaniu bogatej w włókno diety (siano oraz warzywa i owoce – świeże lub słoiczki dla dzieci). Można też podawać świeży sok z ananasa, który zawiera enzymy proteolityczne. Niektórzy lekarze weterynarii osłonowo stosują leki przeciwbakteryjne.

Jeżeli leczenie zachowawcze nie przyniesie spodziewanego efektu lub dojdzie do całkowitej niedrożności przewodu pokarmowego, należy operacyjnie opróżnić żołądek i jelita z zalegających kul włosowych.

Zapobieganie:

• dieta – bogata w włókno, uboga w węglowodany
• regularne szczotkowanie królików długowłosych
• niektórzy właściciele z powodzeniem stosują przeznaczone dla kotów środki poślizgowe ułatwiające wydalanie kul włosowych, oparte na wazelinie co 1-2 miesiące
• zapewnić królikowi ruch

Autor: lek. wet. Maja Ingarden (2005-04-30)