Bardzo często zastanawiasz się nad zachowaniem swojego kota, gdy widzisz jak subtelnie wbija pazurki w twoje kolana, udeptując je namiętnie lub gdy wpatruje się w ciebie swoim przeszywającym kocim wzrokiem, a Ty zadajesz sobie pytanie: Jak zrozumieć kota?

Sposoby porozumiewania się z otoczeniem

Kot w zależności od tego, czy chce być zrozumiany przez ludzi czy przez inne zwierzęta używa mowy werbalnej lub niewerbalnej. Komunikacja werbalna to wszelkiego rodzaju odgłosy wydawane przez koty takie jak: miauczenie, warczenie, mruczenie, syczenie, prychanie. Komunikacja niewerbalna to kocia ekspresja za pomocą gestów takich jak: ułożenie ciała, uszu, ogona czy wielkości i kształtu źrenic.

Jeśli będziesz „rozmawiał” ze swoim kotem, spostrzeżesz rozmaite reakcje na swoje słowa, a przede wszystkim na gesty. Twój kociak jest w stanie odczytać Twoje emocje, czasem przewidzieć co zrobisz, jest też bardzo wyczulony na twoja postawę oraz intonację głosu. Z czasem zaobserwujesz, że używa „języka ciała” by wyrazić swoje uczucia.

Koci język jest uniwersalny i na ogół koty doskonale się rozumieją. Jednak zdarza się, że wysyłane sygnały są odczytywane niewłaściwie. Bywa tak gdy koty przez długi okres czasu nie miały kontaktu z innymi kotami lub gdy zbyt wcześnie zostały odebrane od matek – po prostu nie miały możliwości nauczyć się kociego języka.

Postaram się w skrócie napisać w jaki sposób możesz zrozumieć swojego futrzaka odczytując jego mowę ciała. Większość komunikatów wysyłanych przez moje koty jestem w stanie od razu zrozumieć, a niektóre zauważam po jakimiś czasie, tak więc to co opiszę to w głównej mierze moje długoletnie obserwację i doświadczenia z kocimi przyjaciółmi.

Komunikacja werbalna

Mruczenie to stan słodkiego błogostanu, ale przede wszystkim to piękny sposób okazywania więzi z opiekunem. Gdy moje kocury mruczą wiem, że są zadowolone i czują się bezpiecznie. Umiejętność mruczenia posiadają już dwutygodniowe kocięta, które ssąc mleko matki chcą wyrazić, że są jej poddane i zadowolone. Niestety koty bardzo często mruczą gdy są chore i czują zagrożenie, gdy odczuwają ból i umierają. Prawdopodobnie w takich sytuacjach kot mruczeniem sam się uspokaja.

Miauczenie natomiast może wyrażać żądanie, narzekanie, dezorientację czy odmowę. Jest wiele typów miauczenia w zależności od sytuacji i celu w jakim jest wydawane. Bacznie przysłuchując się możesz je szybko rozróżnić. Gdy Twój kot chce się przywitać miaucząc wyraża to w cichy i radosny sposób. Gdy prosi intonacja jest dłuższa i raczej piskliwa. Gdy chce ostrzec np. aby już go nie głaskać bo zaatakuje to miauczy delikatnie i wyższym tonem. Gdy domaga się jedzenia czy zabawy miauk jest długi i donośny. Gdy woła o pomoc jest to przeważnie seria krótkich bądź dłuższych miauknięć szybko postępujących po sobie, wyraża wówczas zagubienie i przerażenie.

Negatywne emocje

Kocie wrzaski i wycie towarzyszą przeważnie konfliktom międzygatunkowym np. o terytorium, samicę czy jedzenie i stanowią formę groźby.

Syczenie i warczenie to przeważnie objaw złości lub strachu. Delikatne pomruki to taktyka onieśmielenia. Gruchanie to wyrażenie zaufania. Prychanie i furkanie to oznaka lęku, dezaprobaty często ma charakter odstraszający.

Takie komunikaty pozwalają na szybkie porozumiewanie się głównie między kotami. Natomiast jeśli chcesz aby Twój kot rozumiał to co do niego mówisz musisz zwrócić przede wszystkim uwagę na ton, gesty oraz intonację całej wypowiedzi. Niestety kot nie rozumie wypowiedzianych słów tak jak pies, chociaż zdarzają się wyjątki.

Komunikacja niewerbalna

Ułożenie ciała informuje o samopoczuciu i nastroju Twojego futrzaka. Oczywiście jest wiele gestów,którymi posługują się koty aby wyrazić to co chcą. Gdy chcą nam okazać zaufanie i nastrój odprężenia rozkładają się u naszych stóp lub w pobliżu nas. Kładąc się na boku wyrażają pewność siebie i stan spokoju. Kot leżący na czterech łapach daje sygnał, że jest czujny, gotowy do ucieczki lub po prostu jest niezdecydowany. Gdy jest obrażony zwyczajnie odwraca się do nas tyłem, co równie często spotykane jest w świecie ludzkim. Aby zachęcić nas do zabawy kot często kładzie się na grzebiecie, lecz czasami jest to oznaka, że chce odpocząć i nie należy go zaczepiać. Z pięciu moich kocurów tylko jeden po okazaniu brzuszku w pozycji leżącej na grzebiecie pozwala się pogłaskać i chce się bawić, pozostałe cztery kocury w tej pozycji wypoczywają i w żadnym wypadku nie mogę ich wtedy zaczepiać, a w szczególności głaskać, gdyż kończy się to podrapaniem. Nie znaczy to jednak, że nie chcą się w ogóle bawić czy nie darzą mnie zaufaniem, po prostu tak mają. Tak więc czasem ciężko jest nam przewidzieć reakcję naszego kota, ale metodą prób i błędów poznamy naszego futrzaka i jego mowę ciała. Koty są indywidualistami i nie każdy ma taki sam charakter.

A co w sytuacji stresowej?

Kot reaguje różnie: agresją lub strachem. Kot który przymierza się do walki, jest przestraszony, ustawia się bokiem i przyjmuję postawę defensywną , jego sierść na grzbiecie i ogonie jest zjeżona, grzbiet przybiera kształt półksiężyca. Kot który nie chce walczyć i mówi „zostawcie mnie w spokoju” przybiera raczej pozę grożącą, jednak nie wykluczone, że zaatakuje. Przysiada blisko ziemi, kładzie uszy, nie stroszy sierści. Jego źrenice są rozszerzone i duże, widać, ze się bardzo boi, wówczas należy zostawić kota w spokoju. Jednak gdy do tego stanu dochodzi warczenie i syczenie, szybkie machanie ogonem, a źrenice stają się wąskie to kot wyraża już agresję, ostrzega, że zaraz może zaatakować. Kota przestraszonego powinno się traktować jako potencjalnie agresywnego.

źródło

Oczy i uszy

Oczy wiele mówią o kociej naturze, są odzwierciedleniem duszy. Zadziwiające jak kot samym spojrzeniem może zmusić innego kota do wycofania się, czy wpatrując się w Ciebie jest w stanie zakomunikować Ci, że jego miska jest pusta.

Ułożenie uszu również odgrywa ważna rolę w komunikowaniu się twojego milusińskiego. Uszy postawione to ciekawość i zadowolenie, położone po bokach to nieufność i strach, czasem przerażenie.

Ogon

Każdy kociarz wie, że aby poznać nastrój kota wystarczy popatrzeć na jego ogon, a więc według mnie ogon jest jednym z ważniejszych elementów kociego języka. Za pomocą pozycji i ruchów ogona kot sygnalizuje przeróżne stany emocjonalne. Obserwując uważnie ogon swojego pupila, możemy go lepiej zrozumieć i przewidzieć jego zamiary. Ogon postawiony w poziomie lekko zagięty na końcu, oznacza nastrój neutralny, pewność siebie i ogólny spokój. Pionowy i wyprężony lekko drżący ogon to powitanie, jest to zaproszenie do zabawy. Towarzyszy temu ocieranie się o nogi, łaszenie się, miauczenie i mruczenie. Machanie ogonem na boki często jest wyrażeniem złości, ale i zaniepokojenia, rozdrażnienia czy ambiwalencji. Położony ogon na podłożu z lekko drżącym koniuszkiem można zaobserwować gdy kot przygląda się bacznie np. swojej przyszłej zdobyczy, jest wówczas mocno zainteresowany i skupiony. Podobnie jest w sytuacji gdy czeka aż otworzy się lodówka  Kot zezłoszczony dynamicznie macha ogonem na boki i wiadomo, że wówczas nie należy go bardziej denerwować, a nawet lepiej się wycofać. Gdy do tych komunikatów dojdzie nastroszony ogon przypominający szczotkę do butelek to jest to wyraz agresji pomieszany ze strachem.

Mowa łączona

Gdy połączymy wszystkie te komunikaty mowy werbalnej i niewerbalnej wychodzi nam piękny „koci język”. Na przykład koteczek ocierając się głową , ogonem i całym swoim ciałem o nogi człowieka wyraża radość i akceptację. Takie pocieranie głową o różne przedmioty powoduje uwalnianie gruczołów zapachowych (feromonów), które umiejscowione są na policzkach, brodzie i na czole. Kot witając właściciela naznacza go swoim zapachem . Jest to swoisty codzienny rytuał bardzo przyjaznego elementu komunikacji z kotem. Teraz już będzie wiadomo gdzie kota należy głaskać i drapać.

Zdarza mi się, że moje koty gdy siedzę podchodzą i jakby na moich nogach chciały sobie zaostrzyć pazurki. Nie robią tego na złość lecz jest to forma zaznaczenie terenu, zostawienia swojego śladu. Kot ostrząc pazury wydziela z opuszek gruczoły zapachowe, wcześniej wspomniane feromony. Inną metodą znaczenia terenu zwłaszcza u kocurów jest znakowanie moczem, lecz na ten temat poświęcę osobny artykuł.

Kociak, który siedzi u Ciebie na kolanach i przebiera łapkami domaga się w taki sposób pieszczot. Okazuje Ci wówczas swoją miłość i zaufanie. To wyraz szczególnego zadowolenia, któremu często towarzyszy mruczenie, a niekiedy ślinienie się. Takie zachowanie jest pozostałością z pierwszych dni maleńkiego kociaka, który udeptywał sutki mamusi aby wycisnąć mleko.

Zdarza się, że kot liże dłonie lub twarz swojego opiekuna. Takie lizania jest bardzo przyjaznym gestem, który ma swoje źródło w instynkcie opiekuńczym i macierzyńskim. Jeden z moich kocurów którego adoptowałam, a później leczyłam właśnie w taki sposób okazuje mi swoje podziękowanie, wdzięczność i miłość.

Znajomość kociego języka jest bardzo istotna w umacnianiu więzi między człowiekiem a kotem, daje ogromne możliwości do nawiązania szczególnego, głębokiego i ponadgatunkowego porozumienia.  Gdy posiądziesz wiedzę na temat kociej komunikacji, to będziesz zauważał wszystkie sygnały jakie wysyła Ci Twój czworonożny, futrzasty przyjaciel. Zapewniam , że po całościowym przeanalizowaniu wszystkich „języków kociej” mowy będziesz mógł w prosty i łatwy sposób rozmawiać ze swoim kociakiem.