Zapalenie pęcherza moczowego u psów i kotów najczęściej ma pochodzenie bakteryjne, rzadziej spotkać się można z zapaleniem grzybiczym lub pasożytniczym.
Organizm wytworzył liczne mechanizmy zabezpieczające przed przedostawaniem się drobnoustrojów do pęcherza moczowego. Jednak w pewnych okolicznościach mechanizmy te zawodzą i dochodzi do stanów zapalnych tego narządu.
| Mechanizmy zabezpieczające |
| 1. Częste, jednokierunkowe wydalanie moczu. 2. Bariery ochronne błony śluzowej. 3. Przeciwbakteryjne właściwości moczu |
Przyczyny:
- Bakterie
- u psów bakteryjne zapalenie pęcherza moczowego jest jedną z najczęściej występujących chorób dolnych dróg moczowych. Z najczęściej stwierdzanych w badaniu bakteriologicznym bakterii wymienić należy E. coli (40-50% przypadków), gronkowce, paciorkowce, Proteus i Enterobacter.
- U kotów poniżej 10 roku życia bakteryjne zapalenie pęcherza stwierdza się rzadko, zdecydowanie częściej występuje u kotów powyżej 10 roku życia, u których związane jest najczęściej z niewydolnością nerek.
- Grzyby – najczęściej stanowią wyłącznie zanieczyszczenie próbki w czasie pobierania. Możliwe jest zakażenie grzybicze u psów długotrwale leczonych antybiotykami, przy osłabieniu odporności lub przy grzybicach wielonarządowych.
- Pasożyty – sporadycznie w moczu można znaleźć jaja pasożytów Dioctophyma renale (pasożyt nerek) lub niecienie z rodz. Capillaria.
Czynniki predysponujące:
- przesiadywanie na zimnym podłożu
- kamice pęcherza moczowego
- nowotwory pęcherza moczowego
- nietrzymanie moczu
- choroby prostaty
- zaburzenia hormonalne (np. nadczynność kory nadnerczy, cukrzyca, nadczynność tarczycy)
- spadek odporności
- zapalenia pochwy i macicy
- zapalenie nerek
- jatrogenne zapalenie pęcherza moczowego – np. w czasie cewnikowania, czy polekowe (np. po leku przeciwnowotworowym – cyklofosfamidzie)
Nowotwór pęcherza – jedna z możliwych przyczyn stanów zapalnych.
Objawy:
- krwiomocz
- bolesność przy oddawaniu moczu
- częste oddawanie moczu
- choroba może przebiegać bezobjawowo (zwłaszcza przy grzybiczym lub pasożytniczym zapaleniu pęcherza)
Rozpoznanie:
- badanie kliniczne – może nie wykazać nieprawidłowości
- badanie moczu – badania biochemiczne, ciężar właściwy, badanie bakteriologiczne i badanie osadu moczu
- badania krwi – w przypadku podejrzenia choroby ogólnoustrojowej
- RTG, USG – są bardzo ważne w ustaleniu pierwotnej przyczyny zapalenia pęcherza moczowego
Uwaga! Do badania bakteriologicznego mocz należy pobrać przez cystocentezę (nakłucie pęcherza moczowego)!
Badanie osadu moczu.
Postępowanie:
Podstawą leczenia jest zwalczanie drobnoustrojów (antybiotyki, leki przeciwgrzybicze, leki przeciwpasożytnicze) oraz leczenie choroby podstawowe (jeżeli taka występuje).
Przy zapaleniu bakteryjnym terapia antybiotykowa powinna trwać przynajmniej 2 tygodnie! Około 4-7 dni po rozpoczęciu leczenia należy wykonać kontrolne badanie moczu. Jeżeli dojdzie do nawrotu choroby, leczenie bezwzględnie powinno być poprzedzone badaniem bakteriologicznym moczu i powinno trwać minimum miesiąc. Kontrolne badanie bakteriologiczne moczu wykonuje się po 3-5 dniach od rozpoczęcia terapii i następnie kilka dni po zakończeniu podawania leków.
Uwaga! Leki przeciwbakteryjne (zwłaszcza w przypadku nawracających zapaleniach pęcherza) powinny być dobierane na podstawie antybiogramu (wrażliwość bakterii na dany lek).
Autor: lek. wet. Maja Ingarden
Chcesz być na bieżąco informowany o nowych artykułach na blogu klinicznym?
Śledź nas na facebook’owym fanpage!